Ekonomia – badania na temat gospodarki
Choć może się wydawać, że model gospodarki wolnorynkowej, gdzie wszystkie decyzje gospodarcze i finansowe podejmowane są bezpośrednio przez podmioty gospodarcze, jest tak powszechny, że obowiązywał od zawsze. Tymczasem, co wynika z badań ekonomistów i historyków ekonomii, na przełomie wieków gospodarka ulegała rozmaitym przekształceniom i istniało wiele różnych modeli gospodarczych. W wielu krajach długo utrzymywał się model gospodarki tradycyjnej, polegającej na podejmowaniu identycznych decyzji jak te, które podejmowano w przeszłości. Nie był to najlepszy model, stąd tam, gdzie utrzymywał się zbyt długo, jego efekty nie były zbyt ciekawe, zatem uporczywie ponawiane bądź to doprowadziły do upadku gospodarki krajowej, bądź do zmiany modelu gospodarczego na bardziej przyszłościowy i liberalny. Zanim tak się stało, w wielu krajach (i za czasów niektórych systemów politycznych) obowiązywała gospodarka nakazowa, co oznaczało, że za wszelkie decyzje gospodarcze odpowiedzialne było państwo. To ono regulowało wszelkie stosunki pomiędzy podażą a popytem i dbało o to, by zapewnić zawsze równowagę gospodarczą w kraju. W razie zwiększonego popytu państwo nakazywało zwiększenie produkcji danego towaru i odwrotnie, wstrzymywało produkcję wobec braku popytu. Podobnie rzecz się miała z eksportem i importem. Zarządzano blokady importu pewnych produktów tak, by nie stanowiły konkurencji dla krajowych.
